• Nazareth, Sectie F, kadastraal perceel 747a (deels)

• Voor de bouw van de bunker werd een perceel weiland onteigend ter grootte van 2 are aan de zuidelijke hoek van een perceel weiland met een totale grootte van 1 hectare 24 are. Gezien van deze akte de kadastrale schets ontbreekt, kan ik niet volledig vergelijken met de huidige kadasterschets. Ik vermoed dat het toenmalige perceel 747a letterlijk tot tegen de huidige Roombaardstraat liep. Heden is een volledige strook tegen deze steenweg apart verkaveld.
• Het onteigende perceeltje lag in de zuidelijkste hoek van dit perceel.
• Gezien dit onteigende perceeltje F747a (deels) niet direct aansloot met de openbare weg was er nood aan een bijkomende permanente erfdienstbaarheid over een strook van 2 meter breed vanaf een openbare weg tot het domein met de bunker. Dit diende om de bunker ten allen tijde te kunnen bereiken. Deze strook verliep vanaf het onteigende perceeltje langs de westelijke zijde van het perceel F747a over een lengte van 84.60 meter tot op de originele kruising van de Roombaardstraat-Drapstraat met de Oudenaardse Heirweg. Dit is heden geen pad meer.
• Daarnaast was er in dit geval ook noodzaak aan een tijdelijke erfdienstbaarheid voor een periode van 8 maanden over een ruimere strook van in totaal 5 meter breed. Deze bredere strook was noodzakelijk om de bouw van de bunker mogelijk te maken en werd verkregen door de eerdere permanente erfdienstbaarheid tijdelijk nog eens 3 meter breder te voorzien tot in totaal 5 meter.
• Het onteigende perceeltje was eigendom van Mevr Tack Elodie, weduwe van Dhr Rokegem Aimé en zelf zonder beroep en woonachtig te Asper. Ze was op dat moment nochtans slechts 32 jaar oud.
• De akte voor zowel de onteigening als de erfdienstbaarheden werd verleden op 5 Februari 1935 en was goed voor een totaalbedrag van 3500 BEF. Ook op deze akte zat een intrestclausule van 5% per jaar wat neerkwam op een jaarlijkse intrest van 175 BEF.
• Erfdienstbaarheden, zowel de permanente om de bunker ten allen tijde te kunnen bereiken, als de tijdelijke die standaard werden in de aktes voorzien met een termijn van 8 maanden voor de bouw van de bunker mogelijk te maken, gingen net zoals het uitkeren van toegekende intresten pas in voege, van zodra de eigenlijke werken voor de bouw van de bunker werden aangevat, ongeacht de tijdsperiode die op die manier verstreek tussen aankoop van de gronden en de eigenlijke bouw van de bunker zelf.

• In dit geval kan ik moeilijk spreken van een originele situatie omdat ikzelf van deze akte geen toenmalige kadasterschets bezit. Wel herken je nog duidelijk wat er nu nog rest van het perceel F747a. Dit perceel F747a bestaat heden niet meer maar wel nog het perceel F747p wat de rest zal zijn wat niet ooit werd onteigend voor de bunker en heden niet werd verkaveld tegen de Roombaardstraat. Wel blijkt het perceel F747p nog altijd zijn originele erfdienstbaarheid (zelfs de tijdelijke over een strook van 5 meter) te hebben om nog altijd met de tractor tot op het perceeltje met de bunker te geraken (ondanks dat dit in praktijk niet meer bestaat).
• Het ooit voor de bunker onteigende perceeltje, werd perceel F747h.
• Het perceeltje met de bunker is dus nog altijd als apart perceel terug te vinden en ook de bunker staat er nog op getekend. Het perceel zou bij de huidige verkaveling met inbegrip van de bunker wel opnieuw mee verkocht zijn aan één van de eigenaars van de tegen de steenweg gelegen ondertussen bebouwde percelen.
• In elk geval was de bunker met bijhorende grond ook volgens de lijst van in 1961 reeds opnieuw verkochte bunkers al niet meer vermeld als nog te koop.

• De bunker ligt op het kruispunt van de Roombaardstraat-Drapstraat met de Oudenaardse Heerweg. Komende van Eke centrum ligt hij op de linker kant een 85 tal meter ver in een weiland dat ondertussen tegen de steenweg volledig verkaveld is. Je moet dus heden al tussen de gebouwen doorkijken om de bunker verderop, achteraan in de verste achterhoek van het grotere originele perceel, te zien staan.

• De bunker stond in de voorlinie tussen de steunpunten Astene en Eke en maakte deel uit van drie kort bij elkaar gelegen voorliniebunkers. Zeer kortbij ligt de eveneens zware bunker A11 (145 m). De eerstvolgende bunker van de voorlinie meer in de richting van Eke is A13 (570 m).
• De bunker is qua vuursector solitair opgesteld.
• Wel is de vuurrichting tussen terreinschets en wat uiteindelijk werd gebouwd nog beperkt gewijzigd van Zuidoostelijk naar Zuid- Zuidoostelijk.
• De bunker maakt dan ook op zich samen met de bunkers A10 en A11 deel uit van een verdediging op de lager gelegen Beerhofbeek. Deze beek is mogelijks in de periode van de bouw van de bunkerlinie bijkomend rechtgetrokken. Dit was een belangrijke anti-tankhindernis met bijkomende mogelijkheden tot het vormen van een overstromingsgebied. Dit bekenstelsel liep zelfs volledig zuidelijk mee rond het steunpunt Eke.

• De bunker bestaat uit twee kamers die onderling niet met elkaar verbonden zijn.
• Er was een kanonkamer voor een mobiel 47mm kanon en een aparte mitrailleurkamer met achteraan een sas.

• De kanonkamer was voorzien voor de opstelling van een mobiel C47 antitankkanon
• De mitrailleurkamer was standaard voorzien voor de opstelling van een Maximmitrailleur.
• Daarnaast was ze eveneens voorzien om een Hotchkiss- of Coltmitrailleur te kunnen opstellen.

Omschrijving van het gecamoufleerde bunkertje - Origineel concept - nooit gebouwd:

• Van deze bunker bestaan twee plannenreeksen. Een eerste niet gebouwde versie spreekt over een gecementeerd gebouw met het toegangssas net zoals bij de bunker A11, ingewerkt in een hoek van 45°.

Omschrijving van het gecamoufleerde bunkertje - Effectief uitgevoerde concept

• De tweede en wel gebouwde versie, spreekt over een gebouw ommuurd met baksteen.
• Het geheel kreeg hierbij een veel meer rechthoekig uitzicht.
• Al het houtwerk was standaard uitgevoerd in Noors rood dennenhout tenzij anders vermeld.
• Het schietgat voor het 47mm geschut zat verborgen achter houten luiken, openend in 2 richtingen met elk luik 0.80m x 2.00m (BxH). Op deze houten luiken waren bijkomend nog eens houten raamprofielen bevestigd om het geheel nog eens expliciet het uitzicht van grote ramen te geven.
• Het schietgat voor de mitrailleur was gecamoufleerd als een vals raam. Het bevond zich achter luiken in twee richtingen openend in gegalvaniseerd plaatijzer met daarop houten raamprofielen gekleefd. Elk luik was 0.50m x 1.40m groot.
• De bunker had daarnaast nog twee valse ramen op de linker zijkant waar je duidelijk nog de hechtingspunten kan van zien alsook het cementeerwerk er onder maar hoe deze verder werden afgewerkt staat niet in het bestek.
• Meest naar achteraan bevinden zich de sporen van een vrij groot vals raam, allicht eerder het uitzicht van een grotere valse poort. Het tweede valse raam is van de normale grootte. Ook deze staan beiden origineel niet in het bestek vermeld.
• Wel opmerkelijk is dat men door die bijkomende valse poort en bijkomend vals raam op de linker zijkant een identiek uitzicht heeft gecreëerd dan de voorzijde van de bunker met de 2 schietgaten. Mogelijks was het de bedoeling op die manier de vijand te laten geloven dat de schietgaten op die zijde zaten en zo te misleiden.
• Hij had een vrij plat zadeldak opgetrokken in hout en bedekt met asbestgolfplaten.
• Het toegangssas van de mitrailleurkamer was voorzien van een aantallen betonnen treden.
• Dit bevatte ook nog een sterfputje.
• Bij de bunker zijn mitrailleurkamer was aan de toegang van de eigenlijke gevechtsruimte van de bunker gescheiden van het sas door middel van een gepantserde metalen deur van 0.86m x 1.82m (BxH) met zonneblinden, omlijsting en luikje voor toegangsverdediging.
• De eigenlijke toegang bij de inkom van de mitrailleurkamer was op zijn beurt afgesloten met een metalen traliehekje van 0.90m x 1.82m
• In elke mitrailleurkamer was daarnaast standaard aanwezig:
  • 3.50 meter etagères met leggers in inlandse eik.
  • Een inlands eiken plankje van 0.32m x 0.12m x 0.06m met ijzeren steunen voor de plaatsing van een kogelpers.
  • 6 zware geschilderde hanghaken voor ophangen materialen in de kamers
  • Een verzinkte hanghaak aan het plafond voor ophangen olielamp (in vredestijd)
  • 1 chardome en chardomeplaat voor de standaard opstelling van een Maximmitrailleur
• De eigenlijke toegang tot de kanonkamer was afgesloten met een traliehek in smeedijzer, openend in twee richtingen van elk 1.10m x 2.10m (BxH).
• In elke kanonkamer was daarnaast standaard aanwezig:
  • 6 zware geschilderde hanghaken voor ophangen materialen in de kamers
  • Een verzinkte hanghaak aan het plafond voor ophangen olielamp (in vredestijd)
  • 1 speciaal in de bodem ingewerkt staketsel op een zeer kort spoor om scharnierend het C47 kanon zeer snel te kunnen veranderen van vuurrichting
• Ventillatiegaten waren aan de buitenzijde aan de bovenzijde afgesloten met een koperen geperforeerde afdekplaat om ingooien van projectielen naar binnen onmogelijk te maken.
• Het globale uitzicht was in beide gevallen een bijgebouwtje bij de boerderij waar hij kort tegen stond.

• De bunker is lange tijd volledig afgesloten gebleven. Enkel het schietgat voor de mitrailleur was vrij.
• Bij het verkavelen in 2018 werd door de nieuwe eigenaar van de bunker, de bunker zowel vrijgemaakt aan de toegang van de mitrailleurkamer als de kanonkamer.

• Er zijn allicht geen directe sporen van strijd.
• Echte schade uit de meidagen valt ook niet te verwachten op dit gedeelte van de bunkerlinie dat ook nooit echte strijd heeft gekend en amper bezet is geweest.

• Voor het verkavelen werd het originele perceel F747a onderworpen aan een archeologisch onderzoek. Hierbij werden onder andere sporen terug gevonden van wat origineel een loopgracht zal zijn geweest bij deze bunker. Deze loopgracht lag noordelijk van de bunker.

• Het bunkertje zijn aandeel in het bouwproject B bedroeg origineel 65.860,25 Bef. Dit was op zich al een kleine misrekening want op basis van gerekende hoeveelheden en eenheidsprijzen zou men tot een prijs van 66.185,25 Bef hebben gekomen. Met inbegrip van wat gemeenschappelijke kosten zoals onder andere de niet individueel verdeelde beplantingen moet deze prijs allicht opgetrokken worden tot 66.069,25 Bef. Als men hier nog eens een aantal zaken gaat bijtellen die niet dienden ingecalculeerd te worden door de bouwfirma's maar rechtstreeks werden aangeschaft door de militaire overheid zoals bv chardomes, koepels, ventillatoren,... moet de totale kostprijs ongeveer op 66.219,25 Bef hebben gelegen.
• Ter info: 1 BEF in 1934 komt ongeveer overeenkomt met een bedrag van 74 BEF (1.84€) in 2013, een "factor 74" dus.

Foto's van deze bunker

Een eerste oudere foto van deze bunker anno 1980 - Collectie Jacques De Vos

Foto's anno 1990 - 1995 : Collectie Guido De Jong - Simon Stevin Stichting